W poprzednim wpisie na blogu wyjaśniłem, czym jest dywidenda w spółce, jak ustala się jej wysokość i kiedy może zostać wypłacona. Procesy wypłaty dywidendy podlega ścisłym regułom. Ich naruszenie może prowadzić do powstania obowiązku zwrotu pobranych środków. Co istotne, odpowiedzialność za zwrot nienależnie pobranych środków ciąży nie tylko na wspólniku, który pobrał nienależną dywidendę, ale także na członkach zarządu, a niekiedy nawet na pozostałych wspólnikach.
Zwrot dywidendy w spółce z o.o. - kiedy powstaje taki obowiązek
Zobowiązanie do zwrotu dywidendy w spółce z o.o. powstaje wtedy, gdy wspólnik otrzyma wypłatę wbrew przepisom ustawy lub postanowieniom umowy spółki. O tym, kiedy spółka może wypłacić dywidendę swoim wspólnikom, pisałem więcej w artykule "Dywidenda w spółce z o.o."
Obowiązek zwrotu dywidendy powstanie więc na przykład w przypadku:
wypłaty wspólnikowi dywidendy, chociaż zgodnie ze sprawozdaniem finansowym spółka zanotowała stratę;
wypłaty dywidendy byłemu wspólnikowi, który nie był posiadaczem udziałów spółki na dzień podjęcia uchwały w sprawie dywidendy;
Naruszenie zasad wypłaty dywidendy skutkuje tym, że wspólnik musi otrzymane pieniądze zwrócić do spółki. Wspólnik zwraca z reguły tyle, ile otrzymał, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, aby w umowie spółki zastrzeżono np. obowiązek zwrotu takiej kwoty wraz z odsetkami. Można dochodzić od takich wspólników także wydania korzyści, jakie uzyskali w ramach tzw. bezpodstawnego wzbogacenia.
W przypadku nienależnej wypłaty dywidendy bez znaczenia jest to, czy wspólnik, który ją otrzymał, działał w dobrej, czy złej wierze.
Zwrot dywidendy w spółce z o.o. - na kim ciąży obowiązek
Obowiązek zwrotu dywidendy w spółce ciąży na wspólniku, który nienależną dywidendę otrzymał. Obok wspólnika, na zasadzie solidarności za jej zwrot odpowiada członek organu, który takiej wypłaty dokonał (członek zarządu, likwidator, syndyk kurator). Odpowiedzialność solidarna polega na tym, że osoby te odpowiadają za całość nienależnie pobranej kwoty - każda samodzielnie.
Uprawnioną do żądania zwrotu dywidendy w spółce z o.o. jest oczywiście sama spółka.
Zwrot dywidendy w spółce z o.o. - odpowiedzialność pozostałych wspólników
We wpisie dotyczącym Odpowiedzialności wspólników za długi spółki z o.o. opisałem przypadki, w których wspólnicy spółki z o.o. mogą ponieść pewnego rodzaju odpowiedzialność finansową, w związku z posiadanymi udziałami. Nie wspomniałem tam o przypadku związanym z wypłatą nienależnej dywidendy i wiążącym się z tym obowiązkiem jej zwrotu.
Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), jeżeli spółce nie uda się odzyskać nienależnie wypłaconej dywidendy (czy to od wspólnika, czy członka organu) to wtedy może zażądać zwrotu takiej kwoty bezpośrednio od pozostałych wspólników.
Możliwość ta podlega jednak bardzo znaczącemu ograniczeniu. Spółka może zażądać zwrotu od pozostałych wspólników (niebędących odbiorcami nienależnie wypłaconej dywidendy), proporcjonalnie do ich udziałów:
gdy na skutek nienależnej wypłaty, majątek spółki znalazł się poniżej "granicy" określonej wysokością kapitału zakładowego;
tylko do kwoty stanowiącej konieczne uzupełnienie majątku spółki do wartości kapitału zakładowego, ale nie powyżej niego;
K.s.h. stanowi, że odpowiedzialność, o której mowa powyżej nie może być w żaden sposób ograniczana. Nie można więc skutecznie jej zmienić czy ograniczyć na przykład na podstawie odpowiednich zapisów w umowie spółki.
Roszczenia spółki o zwrot nienależnie wypłaconej dywidendy przedawniają się w upływem 3 lat od dnia, w którym dokonano wypłaty. Jeżeli jednak odbiorca działał w złej wierze, zastosowanie znajdą przepisy ogólne. W takiej sytuacji termin przedawnienia wyniesie lat 6.
Commentaires